Hợp tác xã thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ ở vùng dân tộc thiểu số Khánh Hòa

Những năm gần đây, Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi đã tạo ra thay đổi mạnh mẽ cho các địa phương khó khăn của Khánh Hòa. Ngoài đầu tư hạ tầng, chương trình còn góp phần thúc đẩy tư duy sản xuất mới, khuyến khích người dân tiếp cận khoa học kỹ thuật và xây dựng sinh kế lâu dài.

Tại huyện Khánh Sơn và các xã lân cận – nơi được mệnh danh là “vựa trái cây” của Nam Trung Bộ – gần 5.000 ha đất nông nghiệp, trong đó hơn 3.300 ha là cây ăn quả đặc sản như sầu riêng, bưởi da xanh, chôm chôm, quýt, đã cho thấy tiềm năng lớn. Để khai thác hiệu quả lợi thế này, nhiều HTX đã mạnh dạn ứng dụng KH-CN vào sản xuất: hệ thống tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước, nhà màng bán tự động, các loại cảm biến giám sát độ ẩm – nhiệt độ, cùng quy trình bón phân hữu cơ vi sinh.

Nhờ sự tham gia của HTX, quy trình sản xuất được chuẩn hóa, chất lượng nông sản ổn định hơn, giảm sâu bệnh và đáp ứng tốt các tiêu chuẩn của thị trường. Việc 13/15 mã số vùng trồng sầu riêng đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc đều thuộc các HTX và THT đã cho thấy hiệu quả rõ rệt của mô hình sản xuất liên kết và ứng dụng KH-CN.

Ứng dụng công nghệ còn giúp bà con giải quyết “bài toán” đầu ra. Trước đây, tiêu thụ nông sản phụ thuộc vào thương lái, dễ rơi vào cảnh “được mùa mất giá”. Nay, nhiều HTX đã chủ động kết nối với sàn thương mại điện tử, chuỗi bán lẻ và siêu thị, mở rộng thị trường và nâng cao giá trị sản phẩm. Nhờ đó, thu nhập của người dân được cải thiện, tạo điều kiện tái đầu tư sản xuất và thoát nghèo bền vững.

 

Dù vậy, các HTX vùng miền núi vẫn gặp nhiều trở ngại: thiếu vốn, hạn chế nhân lực có trình độ, quy mô sản xuất còn nhỏ và khả năng tiếp cận KH-CN chưa đồng đều. Tỉnh Khánh Hòa và Liên minh HTX tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ: thành lập thêm 12 HTX mới, xây dựng chợ sản phẩm trực tuyến, mở các phiên chợ kết nối, hỗ trợ phát triển chuỗi giá trị. Nhờ đó, nhiều sản phẩm chủ lực của HTX miền núi đã đạt tiêu chuẩn VietGAP, OCOP và có mặt tại các hệ thống siêu thị lớn.

Sự phát triển của KTTT tại Khánh Hòa không chỉ đem lại lợi ích kinh tế mà còn tạo ra chuyển biến xã hội tích cực. HTX trở thành nơi lan tỏa tri thức, giúp đồng bào DTTS chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang phương thức chuyên nghiệp, có quy trình, có quản lý và có chiến lược thị trường. Nhiều người dân lần đầu được tiếp cận kỹ năng quản lý kinh tế, ứng dụng công nghệ và xây dựng thương hiệu nông sản.

Trong thời gian tới, Khánh Hòa định hướng phát triển KTTT theo hướng gắn với công nghệ, chuyển đổi số và kinh tế nông nghiệp hiện đại, kết nối sản xuất – chế biến – tiêu thụ – du lịch sinh thái. Một số HTX đã bước đầu xây dựng nhãn hiệu tập thể, khai thác du lịch trải nghiệm tại vườn để quảng bá nông sản và gia tăng giá trị.

Thực tế cho thấy, khi được hỗ trợ đúng hướng, HTX và THT ở vùng đồng bào DTTS trở thành “đòn bẩy” quan trọng trong tổ chức sản xuất, nâng cao thu nhập và thúc đẩy giảm nghèo bền vững. Khi những khó khăn về vốn, nhân lực và hạ tầng tiếp tục được tháo gỡ, KTTT miền núi sẽ đóng góp mạnh mẽ hơn vào mục tiêu xây dựng một nền nông nghiệp xanh, hiện đại và phát triển hài hòa với bản sắc địa phương.