Phát triển nông thôn mới từ nông sản thế mạnh và HTX bản địa ở Lào Cai

“Chìa khóa” tạo sinh kế bền vững

Từng là địa phương khó khăn của tỉnh Lào Cai, đời sống người dân xã Liêm Phú trước đây chủ yếu dựa vào sản xuất tự cung tự cấp, thu nhập bấp bênh, cơ sở hạ tầng yếu kém. Tuy nhiên, bước ngoặt đến từ năm 2021, khi HTX Nông Lâm nghiệp Vạn An được thành lập dưới sự dẫn dắt của chị Ngân Thị Trang – một phụ nữ dân tộc thiểu số yêu cây thuốc bản địa và khát khao thay đổi cuộc sống người dân quê mình.

HTX Vạn An xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn sinh học, tổ chức sản xuất trà thảo dược mang thương hiệu riêng – không đơn thuần là sản phẩm tiêu dùng, mà còn là “kết tinh tri thức của người vùng cao về cây thuốc”, như lời chị Trang chia sẻ. HTX hoạt động theo chuỗi liên kết khép kín từ trồng trọt – chế biến – đến tiêu thụ, giúp nông dân tiếp cận giống tốt, kỹ thuật sản xuất và đầu ra ổn định.

Các loại cây như hoa hồng, cúc, gừng, sả, chè dây, nghệ, ý dĩ… được chọn lựa không chỉ phù hợp khí hậu vùng cao mà còn cải tạo đất, chống xói mòn. Từ vài thành viên ban đầu, đến nay HTX tạo việc làm thường xuyên cho 20 lao động và hàng chục lao động thời vụ, phần lớn là phụ nữ dân tộc, với mức thu nhập từ 6,5–7,5 triệu đồng/tháng – con số đáng kể tại một xã vùng cao.

Nâng tầm nông sản địa phương

Không chỉ dừng lại ở sản xuất, HTX Vạn An nhanh chóng thích ứng với thị trường hiện đại khi phát triển kênh bán hàng trên sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiktok Shop, Lazada... và mở rộng sang xuất khẩu. Mỗi tháng, HTX tiêu thụ 10–12 tấn trà viên, 150.000 gói trà túi lọc và hàng nghìn sản phẩm khác như tinh dầu, trà giảm cân, trà đẹp da. Doanh thu dao động từ 750–850 triệu đồng/tháng, lợi nhuận ước đạt 1,5 tỷ đồng/năm.

Đặc biệt, khoảng 100.000 gói trà đã được xuất khẩu mỗi năm sang Hoa Kỳ – thị trường khó tính hàng đầu thế giới, khẳng định chất lượng và uy tín sản phẩm thảo mộc vùng cao Lào Cai. Ba sản phẩm của HTX đạt chứng nhận OCOP 3 sao, hai sản phẩm khác đang hoàn tất hồ sơ. Bao bì mang họa tiết thổ cẩm thân thiện với môi trường giúp sản phẩm nổi bật và đậm dấu ấn văn hóa dân tộc.

HTX còn đầu tư nhà xưởng, trang thiết bị bán tự động, áp dụng quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường cao cấp. “Mục tiêu kép” mà HTX theo đuổi là vừa sản xuất sạch, vừa bảo vệ môi trường – hướng phát triển phù hợp với chiến lược nông nghiệp xanh.

Thành công của HTX Vạn An không phải là trường hợp đơn lẻ. Nhiều HTX khác tại Liêm Phú cũng đang góp phần đáng kể vào hành trình xây dựng nông thôn mới toàn diện. Các HTX trở thành trung tâm chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang hàng hóa, tạo việc làm ổn định, lan tỏa phương thức làm ăn mới đến người dân.

Tính đến giữa năm 2025, xã Liêm Phú đã hoàn thành 17/19 tiêu chí nông thôn mới. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 5%, lao động có việc làm thường xuyên đạt trên 85%. Các tiêu chí về thu nhập, tổ chức sản xuất, môi trường sống… đều ghi nhận chuyển biến rõ rệt.

Sự phát triển của các HTX như Vạn An có được nhờ sự đồng hành sát sao của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Lào Cai. Thông qua các chương trình hỗ trợ, HTX được tiếp cận đào tạo nghề, kỹ thuật trồng – chế biến dược liệu, vốn vay ưu đãi từ Quỹ phát triển HTX để đầu tư máy móc, nhà xưởng. Đồng thời, được tư vấn xây dựng thương hiệu, đăng ký sở hữu trí tuệ, hoàn thiện hồ sơ OCOP và tham gia xúc tiến thương mại, hội chợ vùng cao.

Câu chuyện phát triển ở Liêm Phú là một minh chứng sống động: xây dựng nông thôn mới không chỉ là làm đường, làm trường, mà là hành trình thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao thu nhập người dân bằng chính tài nguyên bản địa. Khi người dân tích cực tham gia, chính quyền đồng hành và HTX làm “hạt nhân”, vùng cao có thể đi nhanh trên con đường phát triển bền vững, vừa thoát nghèo, vừa giữ được hồn cốt văn hóa.

Muốn xây dựng nông thôn mới thành công – phải có HTX. Muốn HTX phát triển vững vàng – cần sự hỗ trợ bài bản và kịp thời. Đây chính là bài học lớn từ Liêm Phú hôm qua, và là động lực để Khánh Yên hôm nay tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ hơn trong tương lai.