Kết nối thương mại, lan tỏa giá trị đặc sản vùng cao

Những sản phẩm đến từ miền núi, vùng sâu vùng xa và hải đảo ngày càng được người tiêu dùng cả nước biết đến, thể hiện sự thay đổi trong tư duy phát triển cũng như sự đồng hành của Nhà nước trong công cuộc nâng cao đời sống người dân, củng cố nền kinh tế - xã hội và bảo đảm ổn định chính trị tại các khu vực khó khăn.

Nhiều chính sách đặc thù đã được triển khai, nổi bật là Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn 2015–2020 theo Quyết định số 964/QĐ-TTg, và giai đoạn 2021–2025 theo Quyết định số 1162/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đây là chương trình mang tính dài hạn và chiến lược, hướng tới mục tiêu thu hẹp chênh lệch vùng miền, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập cho người dân và củng cố quốc phòng – an ninh tại những địa bàn có điều kiện đặc biệt khó khăn.

Trong những năm qua, các hoạt động xúc tiến thương mại được triển khai đã trở thành động lực mạnh mẽ đưa sản vật địa phương vươn xa. Những sản phẩm vốn chỉ quen thuộc trong phạm vi bản làng nay đã có mặt tại Saigon Co.op, Central Retail, Winmart, AEON, Mega Market… và trở thành lựa chọn của đông đảo người tiêu dùng. Thông qua các tuần lễ nông sản, tuần lễ giới thiệu hàng đặc sản tại siêu thị hay các chương trình “Tự hào nông sản Việt” trên sàn thương mại điện tử, nhiều nông sản nổi tiếng như mật ong bạc hà Tuyên Quang, miến dong Bắc Kạn, mận hậu Sơn La, lê Tai Nung Cao Bằng, quýt Bắc Sơn, chè Shan tuyết, gạo nếp Tú Lệ, nông sản Thái Nguyên, hành tỏi Lý Sơn… đã vượt qua giới hạn địa lý để đến với thị trường lớn như Hà Nội, Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh. Qua đó, giá trị và vị thế của sản phẩm đặc trưng vùng cao, vùng biển đảo được nâng lên đáng kể.

Song song với đó, Bộ Công Thương cùng các địa phương liên tục đẩy mạnh nhiều chương trình hỗ trợ như tổ chức hội nghị kết nối cung cầu, hội thảo, hội chợ quảng bá sản phẩm, hoạt động truyền thông, xây dựng thương hiệu… Tất cả tạo nên một môi trường thuận lợi thúc đẩy tiêu thụ nông sản và sản phẩm đặc trưng, mở ra cơ hội mới cho doanh nghiệp và hợp tác xã vùng khó.

Tuy nhiên, hành trình đưa sản phẩm miền núi, vùng sâu vùng xa và hải đảo tham gia sâu hơn vào các hệ thống phân phối hiện đại vẫn đối mặt nhiều rào cản. Ba nhóm nguyên nhân được chỉ ra gồm: Khó khăn về hạ tầng và logistics: nhiều khu vực còn phát triển chậm, giao thông hạn chế khiến chi phí vận chuyển cao, ảnh hưởng đến khả năng kết nối ổn định với các kênh phân phối lớn; Quy mô sản xuất nhỏ lẻ, phụ thuộc mùa vụ: sản lượng không ổn định dẫn đến khó duy trì nguồn cung dài hạn; Năng lực doanh nghiệp và hợp tác xã còn hạn chế: thiếu kỹ năng quản trị, marketing số, truy xuất nguồn gốc và xây dựng chuỗi giá trị, những yêu cầu bắt buộc khi muốn bước vào kênh bán lẻ hiện đại. Những thách thức này khiến tỷ lệ sản phẩm vùng khó có mặt trong hệ thống phân phối hiện đại vẫn chưa tương xứng với tiềm năng.

 

Để khắc phục hạn chế, Bộ Công Thương tiếp tục triển khai sâu rộng các chương trình mục tiêu quốc gia và hoạt động xúc tiến thương mại, tập trung vào đào tạo kỹ năng tiếp cận thị trường, hỗ trợ xây dựng thương hiệu, hướng dẫn bán hàng số và thương mại điện tử. Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, thương mại điện tử đang trở thành giải pháp chiến lược, giúp đặc sản vùng cao và hải đảo vượt qua rào cản địa lý, tiếp cận người tiêu dùng nhanh chóng và minh bạch hơn.

Nhờ những nỗ lực đồng bộ từ Trung ương tới địa phương, thương mại vùng miền đang từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển bền vững, góp phần tạo sinh kế, nâng cao thu nhập và mở rộng cơ hội cho người dân miền núi, vùng sâu vùng xa và hải đảo.