Lạng Sơn: Đồng bào xã Chi Lăng từng bước làm chủ kinh tế từ mô hình hợp tác xã

Trọng tâm của sự chuyển dịch này đến từ các hợp tác xã (HTX), nơi người Tày, Nùng được hỗ trợ áp dụng khoa học kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng và tiếp cận các nền tảng thương mại hiện đại. Từ sản xuất truyền thống, đồng bào đã trở thành những “người làm kinh tế” theo hướng thị trường, tạo nên các sản phẩm đặc trưng như na Chi Lăng, hồi, thuốc lá… với giá trị ngày càng tăng và vị thế rõ rệt trên thị trường.

Chi Lăng hiện được biết đến là “thủ phủ na miền Bắc” với hơn 2.300 ha canh tác, sản lượng khoảng 20.000 tấn mỗi năm, mang lại nguồn thu hàng trăm tỷ đồng. Đây là thành quả của sự liên kết sản xuất theo mô hình HTX – nơi nông dân được hỗ trợ từ đầu vào, kỹ thuật đến tiêu thụ đầu ra.

HTX Dịch vụ và Sản xuất nông nghiệp Đồng Mỏ là một ví dụ tiêu biểu khi 90% thành viên là đồng bào DTTS. Trước đây, bà con trồng na chủ yếu theo kinh nghiệm dẫn đến mất cân đối cung – cầu. Sau khi tham gia HTX và áp dụng các quy trình chăm sóc, bao trái theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP, chất lượng na được nâng lên rõ rệt, mẫu mã đẹp hơn, giá bán cao gấp đôi so với trước. Nhiều hộ thu về 150 triệu đồng/năm từ cây na – con số từng là “mơ ước” của nông dân vùng cao.

Không chỉ với na, các HTX như Bằng Mạc, Lê Lợi còn mở rộng sang cây thuốc lá, hồi, dứa, chè…, liên kết với doanh nghiệp để bảo đảm đầu ra ổn định và được hỗ trợ kỹ thuật. Nhờ vậy, mỗi ha cây thuốc lá mang lại thu nhập 150–300 triệu đồng/năm, giúp bà con yên tâm đầu tư và phát triển mô hình kinh tế tổng hợp, nhân rộng hiệu quả sản xuất.

 

HTX cũng tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ năng quản lý, ghi chép, kiểm soát chất lượng, từng bước hình thành tư duy kinh tế thị trường cho đồng bào. Nhiều sản phẩm địa phương đã đạt chuẩn OCOP, góp phần xây dựng thương hiệu nông sản Chi Lăng trên thị trường trong và ngoài tỉnh.

Một bước tiến nổi bật khác tại Chi Lăng là việc người dân tiếp cận công nghệ thông tin và thương mại điện tử (TMĐT). Từ chỗ lạ lẫm, nay điện thoại thông minh, gian hàng số, livestream bán hàng đã trở nên quen thuộc với nhiều hộ DTTS – phần lớn nhờ sự hướng dẫn của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Lạng Sơn.

Hàng chục lớp tập huấn thực tế được tổ chức ngay tại thôn, bản với nội dung thiết yếu như chụp ảnh sản phẩm, mở tài khoản trên sàn TMĐT, xử lý đơn hàng, hay livestream bán hàng. Những kỹ năng tưởng chừng xa vời nay trở thành công cụ giúp đồng bào tiếp cận khách hàng mới.

Chị Lương Thị Hường, HTX Đồng Mỏ chia sẻ: “Trước mình chỉ bán hàng tại vườn, không biết dùng smartphone. Giờ mình tự chụp ảnh sản phẩm, trả lời khách và chốt đơn trên mạng. Bán online giúp sản phẩm đi xa hơn, thu nhập cũng tăng lên nhiều.”

Nhờ hỗ trợ của HTX, các sản phẩm như gà đồi, dứa sạch, chè shan tuyết khô… có mặt trên Postmart, Voso, Shopee và được tiêu thụ tại nhiều thành phố lớn. Một số HTX còn áp dụng tem truy xuất nguồn gốc, giúp minh bạch chất lượng và củng cố niềm tin của người tiêu dùng.

Sự phát triển của các HTX tại xã Chi Lăng cho thấy tính hiệu quả của việc tổ chức sản xuất tập trung gắn với chuyển đổi số. Đồng bào Tày, Nùng không chỉ nâng cao thu nhập từ cây na, cây hồi mà còn từng bước chủ động tham gia vào thị trường theo hướng hiện đại hơn.

Với sự đồng hành của bộ máy HTX và sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh Lạng Sơn, Chi Lăng đang trở thành điểm sáng về phát triển kinh tế bền vững trong vùng DTTS và miền núi. Thành công này góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo đa chiều, nâng cao chất lượng đời sống và mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp ở khu vực biên giới phía Bắc.