Bộ trưởng Trần Tuấn Anh trả lời chất vấn trước Quốc hội về kết quả phòng, chống hàng gian, hàng giả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long Phạm Tất Thắng:

"Kính thưa Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ trưởng đã trả lời chất vấn trước Quốc hội tại các kỳ họp thứ 2, thứ 6 và thứ 8. Trong Báo cáo số 467 Bộ trưởng kính gửi Quốc hội thì kết quả công tác phòng, chống hàng gian, hàng giả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vẫn còn hạn chế mà chủ yếu là nguyên nhân khách quan. Đây là vấn đề mà cử tri rất băn khoăn, lo lắng và phản ánh nhiều. Xin Bộ trưởng cho biết, giải pháp hữu hiệu nào và đến bao giờ có thể thực hiện được hiệu quả phòng, chống hàng gian, hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng, nhất là trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển như hiện nay".

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh:

Kính thưa Chủ tọa!
Kính thưa Đại biểu!
Kính thưa Quốc hội!

Tôi xin cảm ơn câu hỏi của Đại biểu Phạm Tất Thắng của tỉnh Vĩnh Long. Đây cũng đúng là một câu hỏi thường xuyên đi cùng với chúng ta trong suốt kỳ họp, phiên họp của Quốc hội.

Báo cáo với đại biểu và Quốc hội, trên thực tế thì tính đến nay tròn 2 năm lực lượng quản lý thị trường đã được tổ chức lại theo hệ thống ngành dọc xuyên suốt và có thể báo cáo Quốc hội và Đại biểu Quốc hội rằng, mặc dù chúng tôi cũng nhìn nhận là đã có những tiến bộ và đã có rất nhiều nỗ lực để chúng ta ngăn chặn và đấu tranh chống hàng lậu, hàng giả, hàng kém phẩm chất trên địa bàn của cả nước và trên môi trường thương mại điện tử, nhưng trên thực tế vẫn còn có hình thức cũng như sự phát triển dưới nhiều biến tướng rất phức tạp của buôn lậu và bán hàng giả, hàng gian lận thương mại.

Báo cáo với Quốc hội và Đại biểu, chúng ta cũng biết đi cùng với kinh tế thị trường, trong bối cảnh nước ta đang mở cửa sâu rộng với thế giới, những lợi nhuận rất cao từ trong lĩnh vực buôn lậu và buôn bán hàng giả đã khuyến khích để tạo điều kiện cho các đối tượng và tổ chức tham gia rất sâu vào việc này. Chính vì vậy, đấu tranh chống buôn lậu, chống hàng giả, hàng kém phẩm chất trong bối cảnh chúng ta đang hội nhập sâu rộng, làm nhiệm vụ của hệ thống và đòi hỏi phải có sự đồng bộ của chính quyền Trung ương và địa phương.

Báo cáo với các Đại biểu Quốc hội, thứ nhất là đối với hàng lậu, hàng gian lận thương mại trên môi trường trực tiếp: Trong năm 2019 và năm 2020, chúng ta đã có rất nhiều nỗ lực và có những tiến bộ, đặc biệt là các lực lượng quản lý thị trường phối hợp với lực lượng 398 của các địa phương và Trung ương đã tập trung đánh mạnh vào các hệ thống buôn lậu và được tổ chức rất tinh vi tại nhiều địa phương. Điển hình mới đây nhất, lực lượng quản lý thị trường đã bắt những trung tâm hàng lậu rất lớn từ Lào Cai với quy mô đến hơn 10.000 mét vuông, có tới hơn 200.000 chủng loại hàng hóa, chúng ta đã đánh thẳng vào trung tâm sản xuất hàng lậu, hàng giả tại Ninh Hiệp, Hải Dương rồi những trung tâm thương mại lớn chuyên buôn hàng lậu, hàng giả tại Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Hà Nội rồi thì cũng như Quảng Ninh, v. v…

Tôi cho rằng trên thực tế số lượng và quy mô cũng như tổ chức trong việc đánh hàng lậu, hàng giả thì chúng ta đã nâng cấp và khả năng hiệu quả lên một bước. Đặc biệt, có sự phối hợp dưới sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Trưởng ban 389 thì quản lý thị trường cùng với Ban 389 đã triển khai tốt, hoạt động rất tích cực trên địa bàn ngay từ vùng biên giới.

Tuy nhiên thì rõ ràng như tôi đã báo cáo ở trên với một nền kinh tế lớn như chúng ta thì rõ ràng là sẽ còn nhiều vấn đề phải tăng cường hơn nữa vai trò lực lượng chức năng trong 389 ngay từ biên giới để đảm bảo không có thẩm lậu hàng hóa và trong nước, trong đất liền với trên lãnh thổ thì lượng quản lý thị trường phải tập trung quyết liệt vào để đảm bảo đấu tranh đối với trung tâm hành đóng buôn lậu cũng như những trung tâm về hàng giả, về môi trường thương mại điện tử thì báo cáo với Quốc hội đây cũng là một lĩnh vực rất phức tạp.

Tôi xin thêm 2 phút nữa bởi vì đây là lĩnh vực mới, thương mại điện tử có sự tăng trưởng rất nhanh chóng do tính chất dễ dàng cũng như là điều kiện cho tất cả các đối tượng đều có thể tham gia hoạt động thương mại điện tử, nhất là trong môi trường xuyên biên giới. Vì vậy, với hệ thống quản lý và các cơ sở pháp lý của chúng ta hiện nay chúng ta còn có sự buông bỏ, sự thiếu xót cũng như chưa có sự phối hợp trong một số cơ quan chức năng, trước hết là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính đều đang còn thiếu khung khổ pháp lý để quản lý các hoạt động thương mại điện tử không chỉ trên các trang thương mại điện tử, các website thương mại điện tử mà ngay cả những hoạt động bán hàng trên mạng xã hội cũng như trên Youtube và chính vì vậy, việc lừa đảo và gian lận trên phương tiện môi trường mạng đang phát triển rất nhanh.

Chính vì vậy thì mục tiêu và nhiệm vụ tới đây chúng tôi đang xây dựng lại Nghị định 52, trong đó xác định trách nhiệm của tất cả các cơ chế có liên quan trong đấu tranh ngăn chặn và đảm bảo thu thuế cũng như là đấu tranh với loại gian lận thương mại điện tử gắn với các hoạt động quảng cáo cũng như giới thiệu hàng hóa trên môi trường mạng này thì các bộ, ngành của chúng tôi sẽ cùng phối hợp để triển khai trong thời gian tới.

Thứ hai, các chế tài mà chúng ta đã ban hành đủ mạnh như Nghị định 98 và một số quy định vừa rồi đã ban hành sẽ là công cụ đảm bảo tính răn đe để thực hiện tốt hoạt động đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại trên môi trường điện tử. Thứ ba là công việc không thể thiếu được, đó là công tác tuyên truyền pháp luật. Bởi vì tập quán, thói quen của người tiêu dùng của chúng ta đối với những hàng giả, hàng kém phẩm chất thì nó cũng đã định hình trong một thời gian dài. Chính vì vậy, đây là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị.

Chúng tôi hy vọng rằng sẽ có sự đồng bộ trong các biện pháp chung của các lực lượng, trong đó có quản lý thị trường và Bộ Công thương để chúng ta làm tốt nhiệm vụ trong thời gian tới.