Lực lượng Quản lý thị trường năm 2021: Đổi mới trong khó khăn

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Thứ trưởng Đặng Hoàng An tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Cùng dự còn có lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương, đại diện Cục Quản lý thị trường (QLTT) các địa phương và một số cơ quan liên quan.

Chủ động đổi mới trong khó khăn

Nhìn lại kết quả hoạt động trong năm 2021, ông Trần Hữu Linh - Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT nhận định, đây là một năm đầy khó khăn đối với lực lượng. “Trong khó khăn nhưng QLTT đã nỗ lực hết mình, đổi mới phương thức kiểm tra, kiểm soát; áp dụng công nghệ thông tin vào quá trình thực thi công vụ; Bên cạnh hoạt động chuyên môn, lực lượng QLTT cũng ghi dấu ấn trong các nhiệm vụ mang yếu tố chính trị”, Tổng cục trưởng nhấn mạnh.

Báo cáo của Tổng cục QLTT cũng cho biết, năm 2021, trong điều kiện dịch bệnh Covid-19 kéo dài, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại trong và sau dịch bệnh diễn biến phức tạp, nhưng lực lượng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, lực lượng chức năng trong việc chia sẻ thông tin, xây dựng phương án, kế hoạch đấu tranh ngăn chặn hiệu quả các hành vi vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Trong đó, nhiều vụ việc lớn, phức tạp đã được lực lượng QLTT và lực lượng Công an phối hợp kiểm tra, xử lý nghiêm.

Điển hình như vụ tấn công, triệt phá kho hàng 13.726 cái túi xách, ví các loại có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu của Hermes, Gucci, LV, Dior tại Nam Định; kiểm tra, xử lý 8 kho hàng, cơ sở kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ tại Hà Nội, Hưng Yên, tạm giữ khoảng 40 tấn hàng; vụ tạm giữ trên 4 triệu sản phẩm hàng hóa có dấu hiệu giả mạo, trị giá trên 17 tỷ đồng tại Bắc Ninh; vụ việc 21 bãi than có dấu hiệu vi phạm không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có hóa đơn chứng từ, cơ quan Công an đã khởi tố, bắt tạm giam một số đối tượng để điều tra…

Tính chung cả năm 2021, lực lượng QLTT cả nước phát hiện xử lý 41.375 vụ vi phạm; ước thu nộp ngân sách gần 430 tỷ đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu là sản xuất, kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ; các hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý trong cao điểm dịch bệnh.

“Qua số tiền xử phạt vi phạm hành chính cho thấy rõ các hành vi/lĩnh vực vi phạm luôn tiềm ẩn nguy cơ phức tạp, khó lường”, báo cáo của Tổng cục QLTT nhấn mạnh.

Bên cạnh công tác chuyên môn nghiệp vụ, năm 2021, lực lượng cũng đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng lực lượng QLTT chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả trong bối cảnh mới. Đến nay, 100% công chức QLTT được trang bị máy tính; 100% máy tính của các đơn vị kết nối Internet đường truyền tốc độ cao, 100% cơ quan thực hiện tốt việc tiếp nhận và xử lý văn bản đi, văn bản đến trên phần mềm eDMS và kết nối liên thông với trục liên thông văn bản quốc gia… Đặc biệt, việc triển khai Hệ thống xử lý vi phạm hành chính INS sẽ làm thay đổi căn bản công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý vi phạm hành chính.

Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh báo cáo tại Hội nghị tổng kết

Đáng chú ý, trong năm 2021, Tổng cục QLTT đã đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền. Minh chứng là việc thành lập Tạp chí QLTT (bản in và bản điện tử) - cơ quan báo chí chính thống để tuyên truyền về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Bộ Công Thương và lực lượng QLTT.

“Công tác thông tin tuyên truyền của Tổng cục tiếp tục tạo chuyển biến tích cực về nhận thức của người dân, doanh nghiệp trong việc chấp hành các quy định pháp luật, góp phần hạn chế các hành vi buôn bán hàng cấm, hàng nhập lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng”, báo cáo đánh giá.

Xác định đường dây nóng là một nguồn tin quan trọng, do vậy, năm qua, Tổng cục đã quan tâm nâng cấp hạ tầng, đẩy mạnh việc tiếp nhận, xử lý thông tin mà người dân phản ánh. Năm 2021, đường dây nóng của Tổng cục đã tiếp nhận 700 các kiến nghị, phản ánh của người dân, doanh nghiệp về các hành vi vi phạm,Tổng cục đã chỉ đạo xử lý hoặc chuyển cho các cơ quan chức năng xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật.

Mặt khác, 2021 cũng là năm đầu tiên sau 3 năm chuyển đổi mô hình ngành dọc, Tổng cục khai trương Phòng Trưng bày nhận diện hàng thật - hàng giả tại 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Lần đầu tiên tổ chức, Phòng Trưng bày đã thu hút sự tham gia của 16 doanh nghiệp cùng gần 300 sản phẩm thuộc các lĩnh vực: thời trang, gia dụng, hàng tiêu dùng, hóa - mỹ phẩm... Tới đây, Tổng cục QLTT sẽ giao Tạp chí QLTT tổ chức sự kiện trưng bày thường xuyên và liên tục với các chuyên để, chủ đề. Qua đó, nâng cao ý thức của người tiêu dùng và doanh nghiệp trong công tác phòng, chống hàng giả, hàng nhái.

Tuy nhiên, Tổng cục trưởng cũng thẳng thắn nhìn nhận, năm 2021 Tuy nhiên, Tổng cục trưởng Trần Hữu Linh cũng thẳng thắn nhìn nhận, 2021 là một năm “khá buồn” với lực lượng vì có nhiều sự kiện đáng tiếc xảy ra. Không chỉ vậy, trong năm, nhận thức của công chức, kiểm soát viên còn chưa đồng bộ; chất lượng đội ngũ công chức, công tác quản lý địa bàn, thu thập, xử lý thông tin phục còn nhiều hạn chế; công tác kiểm tra, giám sát nội bộ còn chưa chặt chẽ, nghiêm túc; hệ thống pháp luật còn trùng lặp, chưa đồng bộ…

Cục trưởng Cục QLTT Lạng Sơn - Đặng Văn Ngọc báo cáo tại Hội nghị tổng kết tại đầu cầu Lạng Sơn

Năm mới, nhiệm vụ mới

Năm 2022, dự báo hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và tình hình dịch bệnh sẽ còn diễn biến phức tạp, để góp phần bảo đảm thị trường ổn định, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong sản xuất, kinh doanh và quyền lợi người tiêu dùng, trước hết, lực lượng QLTT tập trung xây dựng và tổ chức thực hiện Đề án luân chuyển, điều động cán bộ trong toàn lực lượng; báo cáo Bộ Công Thương triển khai thí điểm đề bạt, bổ nhiệm người đứng đầu Cục QLTT không phải là người ở địa phương đối với một số địa bàn, nhất là những địa bàn quan trọng.

Thứ hai, tăng cường chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương, đạo đức công vụ nhằm nâng cao chất lượng hoạt động công vụ của lực lượng QLTT. Đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu của lực lượng trong năm mới. Ngoài ta, lực lượng cũng tăng cường hoạt động kiểm tra, thanh tra công vụ đột xuất đối với công chức, từng đơn vị trực thuộc Tổng cục QLTT; xử lý nghiêm công chức vi phạm, đặc biệt là hành vi bảo kê, tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa.

Thứ ba, đẩy mạnh số hoá, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin vào công tác quản lý điều hành và công tác kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính. Từ Quý I/2022, điện tử hóa toàn bộ hệ thống ấn chỉ giấy, chỉ dùng ấn chỉ điện tử.

Thứ tư, xây dựng kịp thời các Kế hoạch, phương án cụ thể, triển khai đồng bộ, thường xuyên hoạt động kiểm tra kiểm soát và xử lý vi phạm hành chính đối với hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng hóa không bảo đảm an toàn thực phẩm và nhất là các vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử, xuất xứ hàng hóa. Đặc biệt là tăng cường kiểm tra việc niêm yết giá, bán hàng theo giá niêm yết, chống đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý trong các dịp lễ tết hoặc dịch bệnh.

Về mặt hàng, chú trọng kiểm tra kiểm soát các lĩnh vực, mặt hàng thiết yếu tác động lớn đến kinh tế - xã hội, sản xuất trong nước và quyền lợi người tiêu dùng, tập trung một số mặt hàng trọng điểm: thuốc lá, rượu, thực phẩm, phân bón, xăng dầu, khí dầu mỏ hóa lỏng, thực phẩm chức năng...

Thứ năm, nêu cao vai trò của người đứng đầu đơn vị. Thực hiện nghiêm túc các nội dung đã ký với Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT về “HAI ĐI ĐẦU, BA CAM KẾT” trong hoạt động chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện nhiệm vụ tại đơn vị.

Thứ sáu, nâng cao hiệu lực, hiệu quả đấu tranh chống vi phạm trên môi trường thương mại điện tử; xử lý vi phạm về xâm phạm quyền SHTT.

Cần xử lý nghiêm các sai phạm để răn đe

Lực lượng Quản lý thị trường năm 2021: Đổi mới trong khó khănNhững dấu ấn của Quản lý thị trường trong năm 2021Kiểm tra chuỗi “Hệ thống Ngôi Nhà Đức”, thu giữ nhiều sản phẩm vi phạmHàng giả tràn lan trên các trang thương mại điện tử.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022 của lực lượng QLTT

Kết luận tại Hội nghị Hội nghị tổng kết công tác năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022 của Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT), Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chia sẻ, năm 2021 đã vào quá khứ, nhưng quá khứ ấy sẽ không thể quên, vì đó là một năm đặc biệt. Nhắc lại những kết quả nổi bật của QLTT năm 2021, Bộ trưởng cho rằng, tinh thần cán bộ làm việc đã có chuyển biến, tích cực hơn. Việc khen thưởng, động viên đã kịp thời, tương đối khách quan.

Năm 2021, Tổng cục tiếp tục tấn công, triệt phá nhiều đường dây, ổ nhóm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, lớn, phức tạp; phối hợp khá tốt với các lực lượng chức năng xử lý các vụ việc có dấu hiệu phạm tội…

“Những chiến công của lực lượng QLTT đã góp phần bảo đảm các hoạt động thương mại diễn ra bình thường, ngay cả trong bối cảnh giãn cách do đại dịch, lực lượng đóng góp vai trò khá rõ trong tiêu thụ nông sản tới vụ, thương mại điện tử bước đầu khá lành mạnh, hiệu quả”, Bộ trưởng biểu dương.

Song Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế của lực lượng trong năm qua. Đó là những kết quả chưa cao trong công tác đấu tranh, phòng chống hàng giả, gian lận thương mại; công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện cán bộ về nghiệp vụ chưa đạt yêu cầu đề ra. Công tác kiểm tra, giám sát, thực thi pháp luật trong hoạt động nghiệp vụ của ngành còn hạn chế; nhiều vấn đề, vụ việc tồn đọng phức tạp nhưng chưa được giải quyết.

Nguyên nhân của những tồn tại đó, theo Bộ trưởng là việc quán triệt các chủ trương, nguyên tắc, quy định chưa nghiêm túc, sâu sắc. Kiểm tra, giám sát, chế tài xử lý chưa hiệu quả, vẫn còn nể nang, né tránh. Tính nêu gương của lãnh đạo, người đứng đầu một số nơi chưa rõ. Ngoài ra, năng lực, trình độ và tinh thần trách nhiệm của một số cán bộ chưa tốt. Tổ chức bộ máy ở nhiều nơi chưa hoàn thiện.

Từ những tồn tại của lực lượng trong năm, Bộ trưởng cho rằng, trong thời gian tới sẽ có nhiều FTA được thực thi, nên các hoạt động thương mại, giao thương sẽ diễn ra ngày càng sôi động, phức tạp. Tình trạng buôn lậu hàng giả, kém chất lượng ngày càng tinh vi. Thương mại điện tử ngày càng chiếm tỷ trọng lớn, nên QLTT phải tham mưu để có quy định, chế tài xử lý khi có tổ chức, cá nhân vi phạm.

“Trước kỳ họp thứ 4 của Quốc hội diễn ra vào tháng 5, chúng ta phải đặt trên bàn Chính phủ một số cơ chế, chế tài kiểm soát thương mại điện tử”.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên yêu cầu và chỉ đạo năm 2022 lực lượng QLTT sẽ tập trung vào một số nhiệm vụ sau:

Thứ nhất, kiện toàn, sắp xếp bộ máy ở các Cục QLTT địa phương. Chậm nhất đến ngày 31/12/2022 không còn chức danh quyền. “Chúng ta không làm ồ ạt nhưng sẽ làm thí điểm ở một số đơn vị để xem việc chuyển động có tốt lên không, để qua đó chấn chỉnh đội ngũ cán bộ”, Bộ trưởng đề nghị.

Song song đó, trong năm 2022, để công tác đấu tranh ngăn chặn hàng giả, gian lận thương mại, vi phạm sở hữu trí tuệ đạt hiệu quả cao hơn nữa, trước hết, người đứng đầu ngành Công Thương đề nghị, lực lượng QLTT thường xuyên phổ biến, quán triệt thật sâu sắc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Hai là, tập trung tổng kết 5 năm thi hành pháp lệnh QLTT; đánh giá kết quả hoạt động sau 5 năm thực hiện mô hình Tổng cục QLTT để tham mưu cho Bộ và Chính phủ có những chủ trương, chính sách phù hợp.

Ba là, chú trọng giáo dục về đạo đức và bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ; tăng cường thanh tra, kiểm tra thường xuyên và đột xuất hoạt động của cán bộ.

Đặc biệt, Bộ trưởng chỉ đạo, năm 2022, toàn ngành phải xốc lại kỷ cương, nguyên tắc trong chỉ đạo, điều hành, ý thức chấp hành trong toàn lực lượng, xử lý nghiêm các sai phạm để răn đe.

Đồng thời, phát huy vai trò người đứng đầu đơn vị trong thực thi công vụ. “Người đứng đầu đơn vị phải là người chịu trách nhiệm toàn diện trong đơn vị mình. Các đồng chí muốn phân cấp, chúng tôi phân cấp nhưng phân cấp quyền thì cũng phải đi liền với trách nhiệm”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng lưu ý, lực lượng QLTT cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động nghiệp vụ của toàn lực lượng để nâng cao hiệu suất công tác.

Bên cạnh những nhiệm vụ đặt ra cho lực lượng QLTT trong năm 2022, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên kỳ vọng, QLTT khẳng định được uy tín, vị thế của mình, qua đó, khẳng định được uy tín, vị của ngành Công Thương

Bốn là, phối hợp tốt với các lực lượng chức năng đấu tranh mạnh mẽ với các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng gian, hàng giả, kém chất lượng, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không đảm bảo an toàn thực phẩm; tăng cường kiểm tra niêm yết giá, chống đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý trong thời gian lễ, tết, dịch bệnh…

Năm là, tăng cường công tác thông tin, truyền thông về hoạt động của ngành (nhất là việc cung cấp thông tin cho báo chí), qua đó tăng cường cơ chế giám sát, tiếp nhận phản biện xã hội đối với hoạt động của Ngành… để tiếp tục hoàn thiện và hoàn thiện hơn chức năng nhiệm vụ của mình.

“QLTT mà khẳng định được uy tín, vị thế của mình thì sẽ khẳng định được uy tín, vị của ngành Công Thương tốt hơn và ngược lại. Thuốc đắng sẽ chữa được bệnh. Chúng ta cần nỗ lực để làm tốt hơn trong năm mới”, Bộ trưởng khẳng định.

Thay mặt hơn 6.400 cán bộ, công chức lực lượng QLTT, Tổng Cục trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh khẳng định, Tổng cục sẽ nghiêm túc tiếp thu các ý kiến chỉ đạo rất sâu sắc của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Thứ trưởng Đặng Hoàng An và các ý kiến của đại diện các đơn vị thuộc Bộ. Tổng Cục trưởng cam kết, sẽ đổi mới, cải tiến, rút kinh nghiệm từ những sai lầm để đưa lực lượng ngày càng trưởng thành.