QLTT 2020: Lật tẩy nhiều "sào huyệt" về buôn lậu, hàng giả

Chiều ngày 21/1, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị Tổng kết công tác năm 2020 và triển khai nhiệm vụ năm 2021 của lực lượng QLTT. Hội nghị có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cùng các đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương, lãnh đạo các lực lượng chức năng khác như Ban Chỉ đạo 389, Bộ Công An, Bộ đội biên phòng…

Toàn cảnh Hội nghị tổng kết của lực lượng QLTT

Trước yêu cầu của tình hình mới, lực lượng QLTT đã được tổ chức lại theo mô hình ngành dọc từ trung ương đến địa phương, bảo đảm sự chỉ đạo, điều hành của Bộ trưởng Bộ Công Thương theo nguyên tắc tập trung thống nhất. Đến nay, Tổng cục đã hoàn thành việc sắp xếp tổ chức, bổ nhiệm cán bộ toàn lực lượng, ổn định tư tưởng cho công chức, người lao động để tập trung hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn.

Về công tác chuyên môn, ngay từ đầu năm, Tổng cục QLTT đã đặt mục tiêu tập trung vào chống hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và chống gian lận thương mại trên môi trường internet. Ngoài ra, phối hợp với các lực lượng làm tốt công tác chống buôn lậu và những hành vi gian lận thương mại mới như xuất xứ hàng hóa và an toàn thực phẩm... Tuy nhiên, đến cuối tháng 1, đầu tháng 2/2020, dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam đã làm ảnh hưởng đến kế hoạch từ đầu năm của Tổng cục, song, lực lượng đã nhanh chóng thể hiện là đơn vị xung kích, tiên phong trong công tác chống dịch.

Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh phát biểu tại Hội nghị tổng kết

Theo Tổng Cục trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh, sau khi tổ chức lại hệ thống các cơ quan QLTT theo ngành dọc, lần đầu tiên, lực lượng đã có những chiến dịch, có đề án mang tính tổng thể, toàn diện, đấu tranh đánh trực diện vào những trung tâm đầu nậu, trọng điểm về hàng lậu, hàng giả, tạo tiếng vang lớn.

"Lật tẩy" nhiều "sào huyệt" về buôn lậu, hàng giả

Nhận diện việc mua bán online ngày càng trở nên phổ biến và “cửa khẩu nằm ở cửa nhà của mỗi người dân”, Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh cho rằng, một số thủ đoạn mới đang xuất hiện trên nền tảng thương mại điện tử tập trung vào nhóm hàng hóa có giá trị cao, những mặt hàng do nước ngoài sản xuất. Các thủ đoạn được các đối tượng sử dụng như: lập nhiều tài khoản Facebook và chạy quảng cáo, ảnh chụp sản phẩm tương đối chuyên nghiệp và không có địa chỉ, số điện thoại hoặc địa chỉ chung chung, khi khách hàng hỏi thì chỉ nhận inbox (nhắn tin riêng); một số người nổi tiếng thường xuyên chia sẻ, livestream và đăng các bài quảng cáo các sản phẩm mỹ phẩm, thực phẩm chức năng.

Chính vì vậy, ngay từ đầu năm 2020, Tổng cục QLTT đã lập một bộ phận đặc nhiệm chuyên trách riêng chống gian lận trên môi trường internet. Qua nắm bắt thông tin và những biện pháp nghiệp vụ, năm 2020, QLTT đã xử lý một số đường dây, ổ nhóm quy mô lớn trên môi trường internet, đặc biệt là mô hình kinh doanh mới, như trên các mạng xã hội, kênh bán hàng đa kênh livestream. Điển hình, tháng 7/2020, xử lý tổng kho buôn lậu hơn 10.000m2 tại 145 Hoàng Diệu (TP. Lào Cai), được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình gửi thư biểu dương, động viên lực lượng QLTT và các lực lượng chức năng. Ngoài ra, lực lượng QLTT còn kiểm tra, xử lý rất nhiều vụ việc bán khẩu trang, nước rửa tay lậu, kém chất lượng trên mạng xã hội; phát hiện tụ điểm phân loại, sơ chế găng tay y tế đã qua sử dụng thông qua mạng xã hội ở Bình Dương, TP. Hồ Chí Minh, Hòa Bình, Hà Nội…

Đối với công tác chống hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, năm 2020 cũng là năm đầu tiên, Tổng cục QLTT thay đổi cách thức kiểm tra về hàng giả theo hướng cụ thể. Thay vì dàn trải như những năm trước, Tổng cục xây dựng kế hoạch tấn công vào những tụ điểm cụ thể, rõ ràng. Theo đó, Kế hoạch chống hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã thu được kết quả tốt hơn những năm trước, số vụ kiểm tra 2.868 vụ, vi phạm 2.833 vụ, số tiền xử phạt vi phạm hành chính gần 24 tỷ đồng, trị giá hàng tịch thu trên 26 tỷ đồng.

Cụ thể, đã kiểm tra, xử lý 2 trung tâm thương mại bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại Móng Cái (Quảng Ninh), Trung tâm thương mại Sài Gòn Square, chợ Bến Thành (TP. Hồ Chí Minh), chợ Ninh Hiệp, quận Hoàn Kiếm, huyện Phú Xuyên, La Phù, Hoài Đức (Hà Nội)...

Đặc biệt, có những địa điểm trước đó lực lượng QLTT chưa một lần đặt chân đến kiểm tra như kho hàng nhập nội địa tại sân bay Nội Bài, cảng ICD Mỹ Đình hay kho hàng gia công các sản phẩm nhái các thương hiệu nổi tiếng tại huyện Thanh Miện, Hải Dương…

Điều này cho thấy mô hình Tổng cục QLTT theo ngành dọc từ Trung ương đến địa phương đã thể hiện rõ ưu điểm, tạo sự chuyển biến tích cực rõ rệt trong công tác điều hành, quản lý, nâng cao hiệu quả của việc kiểm tra, kiểm soát, phối hợp các lực lượng chức năng. Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh, sau khi tổ chức lại hệ thống các cơ quan QLTT theo ngành dọc, lần đầu tiên, lực lượng đã có những chiến dịch, có đề án mang tính tổng thể, toàn diện, đấu tranh đánh trực diện vào những trung tâm đầu nậu, trọng điểm về hàng lậu, hàng giả, tạo tiếng vang lớn, đem lại những bài học kinh nghiệm tốt trong đấu tranh có hiệu quả về buôn lậu, gian lận thương mại.

Tuy nhiên, kết quả đó cũng có sự đóng góp quan trọng của phối hợp “dọc - ngang”. Năm 2020, Tổng cục tiếp tục ký thêm nhiều Quy chế phối hợp quan trọng với Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam, Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam.

Đặc biệt, ngay trong đầu năm 2021, Tổng cục QLTT đã ký thỏa thuận hợp tác đào tạo đại học về ngành QLTT với Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội. Đây là bước ngoặt lịch sử đánh dấu mốc quan trọng trong công tác phát triển nguồn nhân lực hướng tới xây dựng 1 lực lượng QLTT chính quy, chuyên nghiệp, hiện đại.

Ngoài ra, trong năm 2020, Tổng cục QLTT tiếp tục đẩy mạnh nâng cấp, hoàn thiện, đưa vào áp dụng thêm nhiều phần mềm quản lý mới, như: Phần mềm quản lý cán bộ, thi đua khen thưởng; Phần mềm thật - giả; Phần mềm quản lý, tra cứu chứng từ điện tử... Điều này đã tạo sự đột phá trong công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành của Tổng cục; giúp lực lượng tổ chức thực hiện một cách tập trung, thống nhất, nhanh chóng, hiệu quả, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động nói chung, công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, ứng phó kịp thời với các diễn biến bất thường, có tác động tiêu cực trên thị trường cả nước.

Đánh đúng, đánh trúng vào các đường dây, tụ điểm phức tạp

Đánh giá cao lực lượng QLTT trong năm 2020, Thiếu tướng Đàm Thanh Thế - Chánh Văn phòng Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia – cho rằng, lực lượng QLTT là 1 trong 7 lực lượng chức năng quan trọng của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, với tinh thần vừa củng cố tổ chức, vừa thi hành công tác chuyên môn, năm 2020, QLTT đã đạt được nhiều dấu ấn tích cực. Trong đó, đã từng bước kiện toàn tổ chức bộ máy, cơ bản đạt yêu cầu đề ra.

Thiếu tướng Đàm Thanh Thế - Chánh Văn phòng Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia

“Đặc biệt, mặc dù năm 2020 vụ việc giảm nhưng đã đánh đúng, trúng đường dây, tụ điểm phức tạp từ miền Bắc, Trung, Nam với nhiều vụ việc điển hình, đã được Chính phủ, doanh nghiệp và người dân đánh giá cao”- ông Đàm Thanh Thế đánh giá.

Đồng tình với ý kiến, Thượng tá Nguyễn Huy Lục- Phó trưởng phòng Cục an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) – cho rằng, một ưu điểm nữa của QLTT là trong quá trình phát hiện, xử lý vi phạm, lực lượng QLTT rất cương quyết, không nể nang, sợ sệt, nhưng thái độ ứng xử mềm dẻo, linh hoạt, vẫn vận động chủ cơ sở vi phạm giao nộp cho các cơ quan chức năng.

Thượng tá Nguyễn Huy Lục- Phó trưởng phòng Cục an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an)

Tập trung chống hàng giả trên nền tảng thương mại điện tử

Là một trong những địa bàn nóng, tập trung nhiều tụ điểm hàng giả, hàng nhập lậu, Cục trưởng Cục QLTT Hà Nội -Chu Xuân Kiên chia sẻ, ngày nào Cục cũng nhận được thông tin khiếu kiện của người dân về mua hàng online bởi chất lượng hàng tại trang web và thực tế không giống nhau.

Đồng chí Chu Xuân Kiên cũng thẳng thắn chỉ rõ, hiện lực lượng QLTT đang có nhiều vướng mắc khi xử lý các vi phạm về thương mại điện tử. Theo ông, lực lượng chức năng đang gặp khó trong việc bố trí lực lượng chuyên trách, chuyên môn để định vị kho hàng, chứng minh thủ đoạn vi phạm là điều không dễ.

"Nhiều doanh nghiệp lợi dụng các chung cư, nhiều khu trung tâm thương mại bỏ trống để đặt kho hàng khiến lực lượng chức năng gặp rất nhiều khó khăn", Cục trưởng Chu Xuân Kiên ví dụ và cho rằng, bên cạnh việc tạo điều kiện để thương mại điện tử phát triển thì cũng cần tăng cường các giải pháp để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng và giúp doanh nghiệp kinh doanh đúng pháp luật.

Tương tự, Cục trưởng Cục QLTT Lạng Sơn - Đặng Văn Ngọc cũng cho biết, việc vận chuyển hàng lậu, hàng giả mạo nhãn hiệu xuất xứ từ bên kia biên giới qua địa bàn tỉnh vào sâu trong nội địa tiêu thụ diễn ra rất nhiều do tỉnh có trên 231km đường biên giới với Trung Quốc, trên đó có 2 cửa khẩu quốc tế, 1 cửa khẩu chính, 9 cửa khẩu phụ và hàng trăm đường mòn lối tắt.

Cục trưởng Cục QLTT Lạng Sơn - Đặng Văn Ngọc phát biểu tham luận

Hiện nay, hoạt động thương mại điện tử phát triển nhanh chóng, các đối tượng tham gia hoạt động thương mại điện tử nở rộ với nhiều thành phần nhưng các đối tượng chỉ giao dịch nhỏ lẻ, thậm chí chỉ thực hiện rao bán, quảng cáo mà không có lượng hàng hóa thực tế tại địa điểm kinh doanh, giới thiệu sản phẩm.

Bên cạnh đó, một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng vẫn chấp nhận tiêu thụ hàng lậu, hàng giả nhãn hiệu với giá rẻ, mua hàng hóa, dịch vụ không có hóa đơn. Do đó, công tác quản lý, xử lý các vi phạm gặp rất nhiều khó khăn, Cục trưởng Đặng Văn Ngọc cho biết.

Phó Tổng Cục trưởng Nguyễn Thanh Bình (bìa trái) và Phó Tổng cục trưởng Chu Thị Thu Hương (bìa phải) tại Hội nghị tổng kết

Dự báo hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong năm tới sẽ còn diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn. Vì vậy, để góp phần bảo đảm thị trường ổn định, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong sản xuất, kinh doanh và quyền lợi người tiêu dùng, Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh cho biết, lực lượng QLTT cả nước định hướng công tác trọng tâm năm 2021 tập trung triển khai 2 nhiệm vụ chính, đó là tiếp tục kiểm tra, kiểm soát trên thương mại điện tử và triển khai Kế hoạch đấu tranh, phòng chống, xử lý hàng giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ giai đoạn 2021 - 2025.

Ngoài ra, Tổng cục sẽ kiến nghị các cơ quan chức năng xây dựng bộ máy chuyên nghiệp, chuyên môn, chính thức về phòng, chống gian lận thương mại trong chức năng nhiệm vụ của QLTT. Đối với nội bộ, Tổng cục QLTT tiếp tục nâng cao năng lực trong nội bộ của lực lượng kiểm soát viên, triển khai tổ chức sát hạch, kiểm tra thường xuyên trình độ kiểm soát viên của lực lượng QLTT.

Tiến đến "Chính quy - Chuyên nghiệp - Hiện đại"

Chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An biểu dương và đánh giá cao những kết quả mà lực lượng QLTT đã đạt được trong năm vừa qua. Đồng thời ghi nhận: “Năm 2019, lực lượng vừa phải thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, vừa phải căn mình chống dịch tả lợn châu Phi trên mọi mặt trận. Bước sang 2020, lực lượng tiếp tục dàn mỏng, phân bổ cán bộ công chức, viên chức trực chiến phòng, chống đại dịch Covid-19". Đây là sự nỗ lực, cố gắng không mệt mỏi của toàn bộ lực lượng bời "Phải phân tán lực lượng trên các cơ sở nhân lực, đội ngũ đã cũ, không bớt nhiệm vụ nào mà thêm nhiều hoạt động khó hơn, đòi hỏi trách nhiệm lớn hơn".

Thứ trưởng Bộ Công Thương - Đặng Hoàng An phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Đáng kể, trong vòng hơn 2 năm Tổng cục QLTT đã trình Chính phủ và hoàn thành 3 Nghị định. Riêng năm 2020 đã trình 6 Thông tư, đều là các vấn đề cốt tử, các công cụ để hoạt động của lực lượng hiệu quả hơn. Do đó cần ghi nhận những thành tích mà lực lượng QLTT đã làm được", Thứ trưởng biểu dương.

Dự báo hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và tình hình dịch bệnh, thiên tai trong năm 2021 sẽ còn diễn biến phức tạp. Vì vậy, để góp phần bảo đảm thị trường ổn định, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong sản xuất, kinh doanh và quyền lợi người tiêu dùng, Thứ trưởng Đặng Hoàng An yêu cầu lực lượng QLTT thực hiện 7 nhiệm vụ trọng tâm.

Điển hình, Thứ trưởng đề nghị, lực lượng cần phát triển theo nguyên tắc 6 chữ “vàng”: “Chính quy - Chuyên nghiệp - Hiện đại” theo đúng Chiến lược phát triển lực lượng QLTT giai đoạn 2021- 2025, tầm nhìn 2030.

Theo đó, “chính quy” phải tuân thủ đúng quy định, nguyên tắc, chuẩn mực; “hiện đại” là không lạc hậu, ứng dụng công nghệ thông tin; “chuyên nghiệp” là đào tạo lực lượng bài bản.

Song song đó, Thứ trưởng Đặng Hoàng An cũng lưu ý, trong bối cảnh những đối tượng sản xuất, vận chuyển hàng giả, hàng gian lận thương mại sử dụng thủ đoạn ngày càng tinh vi, tình hình kinh doanh hàng giả, gian lận thương mại không chỉ bùng phát trên kênh thương mại điện tử mà còn ở lĩnh vực bưu chính, vận tải hàng không, do đó, toàn lực lượng QLTT cần trân trọng những gì đã làm được và cố gắng hơn trong các hoạt động năm 2021.

Cuối cùng, Thứ trưởng đề nghị, lực lượng QLTT cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, ký cam kết không buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm an toàn thực phẩm cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động thương mại trên thị trường. Đặc biệt, tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân đã ký cam kết mà vẫn có hành vi vi phạm.